اختراع، به ابتکار و ایده جدیدی گفته می شود که در قالب یک پروسه یا کالای صنعتی ارائه می گردد. ثبت اختراعات به پرورش خلاقیت و ایده پردازی افراد کمک کرده و می تواند باعث رشد و پیشرفت کشورها در صنایع مختلف شود.
در این مطلب، ابتدا ما سعی داریم تا یک توضیح کلی در مورد ثبت اختراع به شما ارائه نموده و سپس، به شرح قوانین، مدارک مورد نیاز و مراحل آن بپردازیم. اگر چه مهم ترین مطالب بطور کامل در این بخش بیان شده، اما در صورت داشتن هر گونه پرسشی، شما عزیزان می توانید با مشاوران شرکت تحقیق و توسعه جستار گستر تماس گرفته و سوالات خود را با آنان در میان بگذارید.
ثبت اختراع چیست؟
اختراع، به طرحی گفته می شود که در آن، یک کالا، ابزار و یا وسیله جدیدی برای اولین بار، در صنایع مختلف از جمله بازرگانی، خودرو سازی و یا کشاورزی ساخته می شود. تعریف سازمان جهانی مالکیت معنوی از اختراع به این صورت است که اختراع به کالا یا پروسه نوینی می گویند که برای اولین بار، جهت انجام یک فعالیت و یا رفع مساله ای خاص به کمک راه حلی فنی، ارائه می گردد.
گواهینامه حق امتیاز و یا حق ثبت اختراع، به گواهی ای گفته می شود که از طرف دولت کشور مورد تقاضا، به مخترع یا نماینده قانونی او اهدا می شود. این گواهینامه شامل ۳ معیار جدید، مبتکرانه (نوآورانه) و کاربردی بودن بوده و دارنده آن می تواند بصورت انحصاری از اختراع ثبت شده خود استفاده نماید.
بطور کلی، تمامی اختراعات به دو روش زیر ثبت می شوند که در ادامه، به توضیح آن ها خواهیم پرداخت:
۱ـروش اعلامی
در این روش، اگر ادعای مخترع صحت کافی و شرایط اصلی ثبت (جدید و مبتکرانه بودن و دارای کاربرد صنعتی) را داشته باشد، اختراع او به ثبت خواهد رسید. در ایران، تمام اختراعات به روش اعلامی ثبت می شوند.
۲-روش تحقیقی
در این روش، به منظور بررسی صحت ادعای مخترع، اختراع از طریق انجام تحقیقات طولانی، بطور کامل مورد ارزیابی قرار می گیرد. در روش تحقیقی، از اختراعات پیش از ثبت، بصورت کاملا محرمانه نگهداری می شود.
مزایای ثبت اختراع
ثبت اختراع همانند ثبت شرکت و برند، از مزایایی بسیاری برخوردار است که عبارتند از:
مالک می تواند اختراع خود را تجاری سازی نماید.
در صورت دریافت حق امتیاز، حق اختراع می تواند به فرد دیگری داده شود.
مالک اختراع می تواند به مدت ۲۰ سال، از اختراع خود بصورت انحصاری، استفاده کند.
مالک پس از ۲۰ سال، می تواند اختراع خود را در دسترس عموم قرار دهد.
مالک می تواند پس از ثبت اختراع خود، از ارزش افزوده فوق العاده آن بهره مند گردد.
مالک می تواند اختراع خود را در نمایشگاه های معتبر داخلی و خارجی به نمایش بگذارد.
امکان شکایت مخترع از شخص نقض کننده یا سود جو پس از ثبت اختراع، وجود دارد.
مالک اجازه فروش اختراع خود را به سازمان ها و شرکت های متقاضی خواهد داشت.
مدارک لازم جهت ثبت اختراع
کپی برابر با اصل مدارک شناسایی مالک و مخترع
سه نسخه از اظهارنامه اختراع
سه نسخه از توصیف نامه اختراع
ادعاهای اختراع
مدرک حاوی سوگند یا اعلام موجودیت اختراع
درخواست مخترع مبنی بر ذکر نکردن نام او در صورت تمایل
مدارک شناسایی نماینده قانونی مالک
رسید پرداخت هزینه های ثبت
نکته: مخترع باید حتما یک شخصیت حقیقی، اما مالک اختراع می تواند هم شخصیت حقیقی و هم حقوقی باشد.
مراحل ثبت اختراع
۱- تکمیل اظهارنامه و ادعانامه در سامانه اداره کل مالکیت صنعتی
۲- آماده سازی و ارائه مدارک لازم
۳- درج نام دانشگاه یا شرکت در برگه ثبت اختراع
۴- انتشار اختراع در یک روزنامه رسمی
۵- مراجعه به سامانه مالکیت معنوی و دریافت گواهینامه ثبت اختراع
قوانین ثبت اختراع
بیان هدف از اختراع
ذکر کاربردهای اختراع
تشریح کامل مشخصات اختراع
تشریح کامل نحوه عملکرد اختراع
بیان مشخصات و ویژگی های مثبت فنی اختراع
بیان ادعای اختراع بصورت کاملا شفاف
مناسب بودن تعداد ادعاهای اختراع
اثبات جدید، مبتکرانه و کاربردی بودن اختراع
عدم درج اطلاعات توصیف نامه در ادعای اختراع
عدم درج نحوه اجرای اختراع در ادعای اختراع
گرفتن حق اختراع از مالک یا مخترع به شرط افشای اختراع قبل از ثبت
متناسب بودن اختراع با اصول اخلاقی، قانونی و شرعی
کشفیات، آثار هنری، شیوه های انجام فعالیت های ذهنی و تجاری و اجتماعی، روش های ریاضیاتی، طرح های پیش بینی شده در صنایع، نظریه های علمی، موارد مرتبط با علم ژنتیک و بیولوژی قابل ثبت نیستند.
